Beyond the ‘refugee crisis’: investigating patterns of integration of refugees and asylum seekers in Greece: BRECht (Πρόγραμμα ΕΛΙΔΕΚ για την Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών – 2018-2021)

Ο πόλεμος στη Συρία έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό περισσότερων από 4 εκατομμύρια ανθρώπων. Παρότι οι περισσότεροι από αυτούς παραμένουν στις γειτονικές χώρες, όπως η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Τουρκία, ένας αυξανόμενος αριθμός καταφεύγει στην Ευρώπη, κυρίως μέσω της Ελλάδας και πιο πρόσφατα επίσης μέσω της Ιταλίας. Από το 2015, οι χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως η Ελλάδα και η Ιταλία, βίωσαν μια μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών, η πλειοψηφία των οποίων μεταβαίνουν προς άλλες χώρες της ΕΕ. Τα ρεύματα των προσφύγων που φτάνουν στην Ευρώπη περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό οικογενειών με μικρά παιδιά (30% των προσφύγων ήταν παιδιά) και έναν αυξανόμενο αριθμό ασυνόδευτων παιδιών (23% στο σύνολο των παιδιών). Μεταξύ αυτών των ομάδων μπορεί να βρει κανείς άτομα με ειδικές ανάγκες ή ευάλωτα άτομα, όπως ανθρώπους με προβλήματα υγείας, αναπηρίες, προβλήματα ψυχικής υγείας, θύματα σεξουαλικής και έμφυλης βίας, εγκύους και ηλικιωμένους.

Μετά τον Μάρτιο 2016 και τις εξελίξεις σχετικά με το κλείσιμο της «βαλκανικής οδού» και την Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ηςΜαρτίου, μια νέα πραγματικότητα εγκαθιδρύθηκε και στις δυο πλευρές των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Οι αφίξεις μέσω του Αιγαίου Πελάγους σταθεροποιήθηκαν παρά κάποιες διακυμάνσεις σε συνάρτηση με τις πολιτικές συγκυρίες που διαμορφώνουν τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ενώ τα προγράμματα επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης εισήγαγαν νέους μηχανισμούς ρύθμισης. Επιπλέον, η Ελλάδα που θεωρούνταν και λειτουργούσε ως το Μάρτιο 2016 ως ένας καθαρά χώρος μετάβασης στη διαδρομή των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή ως την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, αντιμετωπίζει την αμετάκλητη πραγματικότητα ότι ένας συγκεκριμένος αριθμός προσφύγων θα παραμείνει στο έδαφός της.

Ο πρωταρχικός στόχος αυτού του προγράμματος είναι να διερευνήσει με συστηματικό τρόπο τη «διαχείριση» των πρόσφατων προσφυγικών εισροών σε μια χώρα που προσδιορίζεται ως χώρα «τράνζιτ». Τα αποτελέσματα του προγράμματος αναμένεται να ενισχύσουν τη γνώση πάνω στη διαχείριση της μετανάστευσης και να παράσχουν σχετικές καινοτόμες προτάσεις πολιτικής. Επιπλέον, το πρόγραμμα στοχεύει στο να προβληματικοποιήσει την έννοια του «τράνζιτ» και να εξετάσει τις συγκεκριμένες χρονικότητες και χωρικότητες που παράγονται για και από τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο. Υπό αυτή την έννοια, θα ανιχνεύσει πρότυπα κοινωνικής ένταξης των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, κυρίως αυτών που έχουν «εγκλωβιστεί» στη χώρα, τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα, εξαιτίας συγκεκριμένων εξελίξεων που αφορούν στο συνοριακό καθεστώς της ΕΕ.

Θα διεξαχθεί έρευνα σε τρεις θεματικές περιοχές: α) στέγαση και φιλοξενία, β) εκπαίδευση και κατάρτιση και γ) απασχόληση και αγορά εργασίας. Τα ευρήματα της έρευνας, οι προτάσεις πολιτικής καθώς και καινοτόμα εργαλεία διάχυσης της πληροφορίας, όπως η ανάπτυξη μιας εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, θα συνεισφέρουν στην ενίσχυση των δυνατοτήτων ένταξης και για τις δυο πλευρές του προσφυγικού συνεχούς, δηλαδή και για τους πρόσφυγες/αιτούντες άσυλο και για την κοινωνία «υποδοχής». 

Budget
270000 €
Ημερομηνία έναρξης
Οκτώβριος 2018
Ημερομηνία ολοκλήρωσης
Σεπτέμβριος 2021