Περιγραφή και στοχοθεσία του μαθήματος
Βασική στόχευση του μαθήματος αποτελεί η εμπεριστατωμένη ανάλυση των γνωστικού αντικειμένου της μεταναστευτικής πολιτικής με άξονα τη διεπιστημονική προσέγγιση και ειδικότερα υπό το πρίσμα τεσσάρων πειθαρχιών: α) των μεταναστευτικών σπουδών, β) της νομικής επιστήμης, γ) της κοινωνικής πολιτικής και δ) της πολιτικής επιστήμης. Η πρόταση διδασκαλίας του μαθήματος θεμελιώνεται: α) στον δυναμικό χαρακτήρα που συνοδεύει ιστορικά τις διεθνείς μεταναστεύσεις, β) στον ρόλο που διαδραματίζουν η γενικότερη πολιτική και κοινωνική αλλαγή στις χώρες καταγωγής και υποδοχής, γ) στη λειτουργία των υιοθετούμενων ρυθμίσεων για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των μετακινούμενων πληθυσμών και δ) στον συνεχή ακαδημαϊκό διάλογο που αναπτύσσεται γύρω από τις κεντρικές συνιστώσες της χάραξης των πολιτικών για τη μετανάστευση.
Επιμέρους στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές/ τριες: α) να κατανοήσουν τις βασικές έννοιες και τους όρους μελέτης τόσο της μετανάστευσης όσο ιδίως των πολιτικών για τη μετανάστευση, ως αυτοτελούς (υπο) πεδίου μελέτης, β) να αντιληφθούν τη σπουδαιότητα της διαπειθαρχικής θεωρητικής προσέγγισης στο ζήτημα της μεταναστευτικής πολιτικής, γ) να αναπτύξουν ικανότητες κριτικής αξιολόγησης των νομικών ρυθμίσεων που υιοθετούνται για τη διαχείριση των διεθνών μεταναστεύσεων, καθώς και για τη διασφάλιση των θεμελιωδών ελευθεριών των μεταναστών και των οικογενειών τους, δ) να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για την εξέλιξη του φαινομένου της μετανάστευσης στην ελληνική περίπτωση και να αναγνωρίσουν τη σημασία της συγκριτικής μεθοδολογικής δουλειάς σε ό,τι αφορά στις πολιτικές για τη μετανάστευση στον ευρωπαϊκό χώρο, ε) να αναπτύξουν ικανότητες σύνθεσης και αποκωδικοποίησης των διαθέσιμων ερευνητικών και στατιστικών δεδομένων, καθώς επίσης και δεξιότητες παρουσίασης των βασικών ευρημάτων με κριτική ματιά απέναντι στις κατοχυρωμένες θεωρητικές αναλύσεις,
Θεματικές Ενότητες
Η δομή του μαθήματος κατανέμεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος εστιάζει στη θεωρητική συζήτηση αναφορικά με τη μετανάστευση και την κινητικότητα και ιδίως με τη πολιτική για τις μεταναστεύσεις. Στο δεύτερο μέρος αναλύονται το πλαίσιο παραγωγής πολιτικών για τη μετανάστευση και το άσυλο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην ελληνική μεταναστευτική πολιτική με έμφαση στις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά τόσο με την έξαρση των προσφυγικών ροών όσο και με τις συνέπειες της πανδημίας. Τέλος, η τέταρτη ενότητα επικεντρώνει στο ρόλο που διαδραματίζουν διαχρονικά οι παράγοντες διαμόρφωσης της ελληνικής πολιτικής για τις μεταναστεύσεις πάντοτε σε συνάρτηση με τις προτεραιότητες αυτών των παραγόντων στα υπόλοιπα πεδία της κοινωνικής πολιτικής.