Στοχαστικά υποδείγματα για τις κοινωνικές επιστήμες

I. Περιεχόμενο του μαθήματος

Σκοπός του Σεμιναρίου είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τη χρήση στοχαστικών υποδειγμάτων για την περιγραφή κοινωνικών διαδικασιών και η εμβάθυνση στην ποιοτική συμπεριφορά σύνθετων κοινωνικών πληθυσμιακών συστημάτων. Στο Σεμινάριο γίνεται επίσης μια εισαγωγή στην κατασκευή και στον χειρισμό υποδειγμάτων που αποτελούν ένα ισχυρό εργαλείο για κάθε κοινωνικό επιστήμονα. Ειδικότερα το Σεμινάριο πραγματεύεται τα παρακάτω θέματα:

• Εισαγωγή στη θεωρία πινάκων
• Βασική ορολογία
  • Ορισμός:
    • στοχαστικών φαινομένων,
    • μαθηματικών υποδειγμάτων
    • πληθυσμιακών συστημάτων,
    • ανοικτών και κλειστών πληθυσμιακών συστημάτων,
    • κοινωνικής κινητικότητας
    • διαγενεακής κινητικότητας
    • πινάκων μετάβασης
    • Μαρκοβιανών συστημάτων
• Ζητήματα κατασκευής στοχαστικών υποδειγμάτων
  • Κατασκευή υποδειγμάτων διακριτού χρόνου για τη μέτρηση της κοινωνικής κινητικότητας
  • Μέτρηση της διαγενεακής κινητικότητας με δεδομένα της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας
  • Ζητήματα μέτρησης της μετάβασης από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας

ΙΙ. Ενδεικτική Εξεταστέα ύλη:

Εισαγωγή στη θεωρία πινάκων: Ορισμός πινάκων, πράξεις και ιδιότητες πινάκων, είδη πινάκων, Ορισμός στοχαστικών φαινομένων, μαθηματικών υποδειγμάτων, πληθυσμιακών συστημάτων: ανοικτών και κλειστών πληθυσμιακών συστημάτων, κοινωνικής κινητικότητας, διαγενεακής κινητικότητας, πινάκων μετάβασης, Μαρκοβιανών συστημάτων, Ζητήματα κατασκευής στοχαστικών υποδειγμάτων: Κατασκευή υποδειγμάτων διακριτού χρόνου για τη μέτρηση της κοινωνικής κινητικότητας, Μέτρηση της διαγενεακής κινητικότητας με δεδομένα της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας, Ζητήματα μέτρησης της μετάβασης από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας

ΙΙΙ. Εξετάσεις:

Η εξέταση του μαθήματος θα γίνει γραπτά χωρίς χρήση βιβλίων και σημειώσεων.

ΙV. Υλικό μαθήματος

Συγγράμματα:

D. Bartholomew, Στοχαστικά μοντέλα για τις κοινωνικές διαδικασίες, μετάφραση Α. Καλαματιανού, Αθήνα (Παπαζήση), 1996.

Π.-Χ. Βασιλείου, Στοχαστικές μέθοδοι στις επιχειρησιακές έρευνες, Θεσσαλονίκη (Ζήτη), 2000

V. Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Ελληνική

• Στοχαστικά Μοντέλα στην Επιχειρησιακή Έρευνα: Θεωρία και Εφαρμογές, Δ. Φακίνος, Συμμετρία, 2007.
• Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα Θεωρία και Ασκήσεις, Δ. Φακίνος, Α. Οικονόμου, Συμμετρία, 2003.
• Εισαγωγή στις Στοχαστικές Ανελίξεις, Ο. Χρυσαφίνου, Σοφία A.E., 2004.

Ξενόγλωσση

• Markov Chains, Gibbs Fields, Monte Carlo Simulation, and Queues, Bremaud, Pierre, Springer, 1999.
• Finite Markov Chains, Kemeny, John G., Snell, J. Laurie, Springer, 1976