Ανισότητες, φτώχεια και κοινωνική προστασία

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η παρουσίαση του επιστημονικού διαλόγου για τα ζητήματα της ανισότητας, της φτώχειας και της αποστέρησης, και η διερεύνηση βασικών διαστάσεων και πτυχών των φαινομένων αυτών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Γίνεται κριτική παρουσίαση των βασικών-εναλλακτικών ορισμών των εννοιών της φτώχειας και της αποστέρησης και αναλύονται οι πολιτικές παρεμβάσεις (ή μη-παρεμβάσεις) στις οποίες οι αυτοί ορισμοί οδηγούν. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εναλλακτικών αυτών των ορισμών αναζητούνται στις βασικές θεωρίες της κοινωνικής οργάνωσης και στο ιδιαίτερο νόημα που αποδίδει κάθε μία από αυτές στην έννοια της ισότητας-ανισότητας. Αναλύονται ζητήματα που αφορούν την μεθοδολογική και εμπειρική διερεύνηση των κοινωνικών αυτών προβλημάτων τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, με βάση τα διαθέσιμα ερευνητικά ευρήματα, παρουσιάζονται και σχολιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά και η διαχρονική τάση της ανισότητας, της φτώχειας και της αποστέρησης. Επιπρόσθετα αναλύονται οι επιδράσεις των πολιτικών αντιμετώπισής των φαινομένων αυτών, κυρίως στο πλαίσιο της κοινωνικής προστασίας, και διερευνάται η σύνδεση τους με το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάλυση της επίδρασης της κοινωνικής προστασίας στην οικονομική ανισότητα, φτώχεια και αποστέρηση. Στο πλαίσιο αυτό διερευνάται τόσο η συνολική επίδραση του συστήματος κοινωνικής προστασίας που έχει αναπτύξει η κάθε χώρα όσο και των επιμέρους κατηγοριών κοινωνικών δαπανών. Για τον σκοπό γίνεται συγκριτική ανάλυση των χωρών της ΕΕ ανάλογα τον τύπο κοινωνικού κράτους που έχουν αναπτύξει, με βάση τον ιδιαίτερο ρόλο που διαδραματίζουν η αγορά, το κράτος και η οικογένεια στην παροχή κοινωνικής προστασίας. Παράλληλα συζητείται και ο όρος «Κοινωνικός Αποκλεισμός» που υιοθετήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1980 από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και κατά συνέπεια από όλα τα κράτη μέλη, ως καθοριστικό εργαλείο προσδιορισμού αλλά και αξιολόγησης των παρεμβάσεων στο χώρο της κοινωνικής πολιτικής. Τέλος διερευνάται η επίδραση των σύγχρονων κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων (οικονομική κρίση) στην ανισότητα στην φτώχεια και την αποστέρηση.