Στόχος του μαθήματος αυτού είναι να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα των διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων για την αναπηρία και, ως εκ τούτου, να παράσχει τα απαραίτητα εργαλεία για την κριτική αξιολόγηση της τρέχουσας κοινωνικής πολιτικής για τα ανάπηρα άτομα στις εθνικές πολιτικές και στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών (E.E, Π.Ο.Υ, Ο.Η.Ε). Για τον σκοπό αυτό, θα προσφερθεί μια εκτενή και κριτική παρουσίαση των εξής:
- Οι διάφοροι ορισμοί της αναπηρίας (ιατρική προσέγγιση, ψυχολογική και κοινωνικοπολιτική·λειτουργικιστική προσέγγιση, θεωρία ρόλων, αλληλεπίδρασης, «ριζοσπαστική θεωρία» και αναπηρίας ως ζήτημα ίσων ευκαιριών).
- Θα συζητηθούν θέματα σχετικά με το ρόλο της γλώσσας και την κοινωνική κατασκευής της εξάρτησης σε σχέση τόσο με τις πολιτισμικές αντιλήψεις για την αναπηρία όσο και με τη διαμόρφωση της ταυτότητας
- Στη συνέχεια θα εστιάσουμε στην αναδυόμενη κριτική του «κοινωνικού μοντέλου» της αναπηρίας από τη φεμινιστική κριτική. και τον μεταδομισμό με ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία της αναπηρίας και τη συνάφειά της με την εμπειρία της αναπηρίας.
- Θα διερευνηθεί επίσης το πλαίσιο της αναπηρίας σε άλλες μορφές διαρθρωτικού μειονεκτήματος, όπως η κοινωνική τάξη, η «φυλή», το φύλο και η σεξουαλικότητα.
- Τέλος, Θα εξεταστεί η ιστορική εξέλιξη της κατηγορίας της «αναπηρίας», όπως: αρχαίοι μύθοι και προκαταλήψεις, κοινωνική πολιτική και ανάπηρα άτομα από τον δέκατο έβδομο αιώνα, εκβιομηχάνιση, φιλανθρωπία και κράτος πρόνοιας, αναπηρία και παγκοσμιοποίηση, αναπηρία και Μεταπολίτευση, crip theory και μεταποικιακές σπουδές.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση:
Α. Να αναγνωρίζει τα κύρια αναλυτικά και μεθοδολογικά εργαλεία μελέτης των συνθηκών ζωής των ανάπηρων ατόμων
Β. Να κατέχει τη γνώση των ιστορικών συμφραζομένων που επηρέασαν τη διανοητική αυτή πορεία της έρευνας της αναπηρίας ανά τον κόσμο και τις αντιθέσεις που αναπτύχθηκαν σε σχέση με άλλες κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες.
Γ. Να κατανοεί τις συσχετίσεις του ιατρικού ντετερμινισμού με την κριτική στην φυσικοποίηση της αναπηρίας καθώς και τη γνώση των ταξινομικών κριτηρίων για τη κατηγοριοποίηση των ανάπηρων σωμάτων που αναδεικνύονται κάθε φορά στο θεσμικό πλαίσιο και στις άτυπες μορφές κοινωνικής οργάνωσης.
Δ. Να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τη σχετική με το θέμα βιβλιογραφία για την εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων και σχεδίαση παρεμβάσεων τον χώρο της αναπηρίας σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο.
Ε. Να αναπτύξει την ικανότητα της σύνδεσης του βιώματος με τη θεωρητική ανάλυση σε κάθε στάδιο της σχεδίασης της κοινωνικής έρευνας όσον αφορά τη μελέτη της αναπηρίας λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες παραγωγής της πληροφορίας και τις συνθήκες της έρευνας (ηγεμονικός λόγος της/του ερευνήτριας/τή, κατανόηση των τεχνητών εμποδίων στην έρευνα του ανάπηρου σώματος).