Η μεγάλη οικονομική κρίση και ύφεση της τελευταίας δεκαετίας με την είσοδο της χώρας σε ένα μνημονιακό καθεστώς, φαίνεται να οδήγησε και σε κρίση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων. Στο νέο πλαίσιο που διαμορφώθηκε, η φτώχεια, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και γενικότερα η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων βρέθηκαν στο επίκεντρο της παρέμβασης των «αποκεντρωμένων» Τοπικών Αυτοδιοικήσεων μέσα από την εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών, καθώς μεγάλο μέρος της ευθύνης για την αντιμετώπισή τους έχει μετατοπιστεί από το κεντρικό κράτος σ’ αυτές.
Οι μεταβολές που συντελέστηκαν στο τοπικό επίπεδο κατά την περίοδο της κρίσης με την συγκρότηση των νέων Δήμων είχαν ως στόχο μεταξύ άλλων την αποτελεσματικότερη διευθέτηση των τοπικών προβλημάτων με την ενίσχυση του ρόλου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής. Η δυνατότητα διαχείρισης των οικονομικών πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού από τους ίδιους τους δήμους σύμφωνα με τις ανάγκες τους, η διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας απέναντι στους πολίτες, και η εγγύτητα προς τον πολίτη με την παράλληλη ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής του σε θέματα, που αφορούν το δήμο, αποτελούν αλλαγές που φαίνεται να αμβλύνουν τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα του κεντρικού κράτους στο πεδίο της κοινωνικής προστασίας.
Σκοπός είναι να αναδειχθεί η ενίσχυση του ρόλου της Κοινωνικής Πολιτικής στο τοπικό επίπεδο και τα πεδία παρέμβασης του Δήμου Ξάνθης, επιδιώκοντας την κοινωνική συνοχή με την εφαρμογή των προγραμμάτων Καλλικράτη (ν.3852/2010) και Κλεισθένη (ν.4555/2018). Κατά την τελευταία δεκαετία, πραγματοποιήθηκε η ίδρυση νέων Ν.Π.Δ.Δ. όπως το Κέντρο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης για το Δήμο Ξάνθης, έχοντας ως στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας του στο πεδίο άσκησης της κοινωνικής πολιτικής ως προς τη διαχείριση των τοπικών ζητημάτων και την κοινωνική προστασία.